چای قلم درجه 1| پرمصرف ترین چای در ایران

چای قلم خوب را چگونه بشناسیم

چای سیاه چیست؟

چای سیاه نام یک نوشیدنی است که از گیاهی به نام کاملیا سیننسیس (Camellia sinensis) به دست می‌آید. لفظ چای کلمه‌ای چینی بوده که در قدیم در چین و شمال هند به کار برده می‌شد و ایرانیان دقیقاً همان کلمه را به زبان فارسی وارد کرده‌اند. بوته چای برای اولین بار در چین و در حدود پنج هزار سال پیش شناخته شد که به‌تدریج علاوه بر دارا بودن خاصیت درمانی، برای مصرف رنگ‌آمیزی نیز به کار رفت. چای که در چین به‌صورت خودرو و طبیعی یافت می‌شود، بعد از مدتی به‌عنوان دم‌کرده، مفرح و بازآورنده سلامتی برای بدن به دربار پادشاهان راه یافت و حتی تا اواخر قرن گذشته، چای سیاه و چای سبز از نوشیدنی‌های تجملی و گران‌قیمت بوده‌است.

دربارهٔ تاریخ کشف چای، افسانه‌های زیادی گفته‌اند. ازجمله می‌گویند که یکی از امپراتوران چین دستور داد تا فردی را برای تنبیه از شهر بیرون کنند. آن شخص مدتی را در کوه و بیابان و در جنگل‌ها سرگردان بود و به همین خاطر بسیار ضعیف و ناتوان شده بود. در همین میان درختی را دید و از شدت گشنگی برگ آن را به‌عنوان غذا خورد و بعد از مدتی رنگ و رخسارش کاملاً زیبا به حالت اولیه برگشت. به‌طور مخفیانه وارد شهر شد و با یکی از نزدیکان امپراتور احوال خود را بازگو کرد. در نهایت امپراتور او را احضار کرد و از اینکه او صحیح و سلامت برگشته است متعجب شد. بعد از این ماجرا امپراتور، عده‌ای از طبیبان را برای تحقیق درباره خواص این گیاه مأمور کرد.

همچنین در افسانه‌ای دیگر گفته‌اند که روزی عده‌ای برای شکار به جنگل رفته بودند. گوشت یکی از شکارهای خود را در ظرفی ریختند و روی آن را با شاخه‌های چای پوشاندند. دوباره به شکار رفتند و بازگشت. چیزی که مشاهده کردند آن‌ها را بسیار متعجب زده کرده بود. گوشت‌ها کاملاً له‌شده بودند. نتیجه این مشاهده را به طبیبان اطلاع دادند و آن‌ها دریافتند که گیاه چای برای هضم غذا و زود پختن گوشت و حبوبات بسیار مؤثر است.

سابقه مصرف چای در ایران از قرن هفدهم میلادی گزارش‌شده که جهانگردان از چایخانه‌هایی گزارش داده‌اند که رجال و افراد ثروتمند در آنجا جمع شده و چای می‌نوشیدند. در ضمن در همان قرن هفدهم میلادی تاجری اصفهانی که دامنه تجارتش تا هندوستان می‌رسیده و اجناس این نواحی را به اروپا می‌برد و می‌فروخت، برای اولین بار چای را به اروپا برد و به‌عنوان نوشیدنی مفرح جدیدی که در هندوستان به آن «تِی» می‌گفتند، به اروپاییان چشاند.

زراعت چای بعد از چین، در هند و ژاپن و از قرن نوزدهم میلادی به‌تمامی نقاط مختلف و مستعد دنیا توسعه راه یافت. در روسیه و در سال ۱۸۸۵ به دستور دولت وقت، «پرنس-ورنتسف» در نواحی قفقاز شروع به کشت چای کردند. ژاپن در قرن نهم، در کشورهای آفریقایی و عثمانی در قرن نوزدهم به چای‌کاری پرداختند. نهال‌های چای در زمینی که خاک قرمز و مقداری آهن و هوای آن رطوبتی باشد و سرمای شدید کمتر از منهای ده درجه نباشد، به عمل می‌آید. البته شرایط دیگری مثل وجین مناسب و تقویت خاک و هرس هم جز عوامل مهم در این زراعت می‌باشد.

چای قلم چیست؟

چای قلم به چایی گفته می‌شود که از برگ های کامل و مقداری ساقه (چوب چای) تشکیل شده باشد. درصورتی که این چای در فصل بهار برداشت شده باشد،  چای قلم بهاره نام دارد و از کیفیت خوبی برخوردار است. نمونه با کیفیت این محصول دارای ویژگی هایی همچون اندازه درشت و کشیده، زمان دم کشیدن بیشتر، رایحه خوش ، طعم تلخ و گسی بیشتر است. پیچش بیشتر دانه با توجه به درشتی، رنگ قهوه ای چای پس از دم کشیدن، زبر و برنده بودن چای خشک نیز از دیگر ویژگی‌های آن هستند.

به جز چای قلم سوزنی درجه 1 که از 3 برگ بالایی و با کیفیت بوته تهیه می‌شود. در حالی که بقیه انواع چای قلم از برگ‌های میانی و با کیفیت متوسط تهیه می‌شوند. رنگ چای قلم روشن تر از انواع دیگر چای است؛ همچنین به علت وجود ساقه، عطر کمی متفاوت تری نیز دارد. با وجود اینکه چای قلم برخلاف انواع درجه 1 از برگ‌های بالایی بوته تهیه نشده، اما عطر، طعم و رنگ فوق العاده ای دارد.

چای قلم در پنج  نوع مختلف عرضه می‌شود که هر کدام از نظر ظاهری و طعم شباهت‌ها و تفاوت‌های خاصی دارند. قلم سوزنی درجه 1، قلم سوزنی درجه 2، قلم ریز، قلم درشت و قلم لیزری (بدون ساقه) انواع چای قلم موجود هستند.

قلم سوزنی درجه 1

این چای از برگ های بالایی و جوان بوته چای تشکیل شده است. زمانی که 3 برگ بالایی چای فرآوری می‌شوند، تعدادی از برگ‌ها به صورت دایره‌ای در می‌آیند که چای زرین یا ساچمه ای را تشکیل می‌دهند. تعدادی شکسته و پیچ خورده میشوند که چای سرگل رو تشکیل می دهند. تعدادی از برگ‌ها هم به صورت کامل همراه با مقداری ساقه، قلم سوزنی درجه 1 را تشکیل می‌دهند.

قلم سوزنی

این چای به دلیل داشتن مقداری چوب چای، عطر متمایزی نسبت به سرگل و ساچمه دارد.

از نظر ظاهری، هر دو سرِ برگِ این چای، باریک و تیز هست و به همین دلیل نام قلمِ سوزنی را برای آن انتخاب کرده‌اند.

برگ ها به علت لطیف بودن، وقتی مالش داده می‌شوند، پیچ خورده و این حالت باعث می‌شود دو طرف برگ، باریک و سوزنی شود.

این چای عطر و طعم گس خوبی دارد که از این نظر جایی بین چای سرگل و ساچمه ای قرار می‌گیرد.

اندازه برگ های این چای حدود 1 تا 2 سانتی متر است که از برگ‌های انواع دیگر چای قلم کوچک تر است.

قلم سوزنی درجه 2

این چای مثل نوع درجه یک برگ‌های نوک تیز دارد؛ اما از برگ های میانی بوته چای تهیه شده است. عطر و طعم کمتری نسبت به انواع درجه 1 دارد و همچنین تلخی بیشتر و رنگ روشن تر از مشخصات این چای است.

قلم ریز

همان طور که از اسمش پیداست، برگ‌های کوچک‌تر و ظریف تری نسبت به چای قلم درشت دارد. این کوچک بودن به علت تشکیل شدن از برگ‌های ریزتر، جوان‌تر و میانی بوته چای است. قلم ریز، عطر و گسی بیشتری نسبت به قلم درشت داشته وهمچنین زمان دم آوری آن کمتر است. بسیاری معتقدند قلم ریز به علت داشتن عطر ملایم، تلخی و گسی متوسط، از چای ممتاز بهتر است. در نهایت این چای اگر در فصل بهار برداشت شود، عطر و طعم خوبی داشته و رقیب جدی برای چای ممتاز به حساب می‌آید.

قلم درشت

این چای را از به راحتی می‌توان از برگ های کامل و درشت به همراه مقداری ساقه تشخیص داد. این چای از برگ های میانی بوته چای بدست می‌آید و اگر در فصل بهار تهیه شده باشد، طعم و عطر قابل قبولی دارد. قلم درشت برای دم کشیدن به زمان زیادی احتیاج دارد و به دلیل داشتن مقداری چوب چای، رنگش روشن تری دارد.

قلم لیزری

تفاوت این چای با قلم درشت و قلم ریز در این است که هیچ ساقه ای در چای وجود ندارد. چای قلم لیزری، برگ کامل و بدون ساقه چای است که برای تهیه آن، از فناوری لیزری استفاده می‌شود. با این فناوری چوب چای از برگ‌ها جدا می‌شود وبه دلیل نداشتن چوب ، زودتر دم می‌کشد. این چای لیزری رنگ و طعم  قوی تری نسبت به انواع چای قلم دارد.